Giúp trẻ thoát nghiện game

Các chuyên gia cảnh báo, nghiện trò chơi điện tử gây ra những hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng về tâm lý cũng như sự phát triển của trẻ, gây nhiều hệ lụy về sức khỏe tâm thần.

Nhiều hệ lụy về sức khỏe tâm thần

Theo thống kê trên thế giới, trong năm 2022, tỷ lệ nghiện game online tăng ở mức 8,5% đối với nam và 3,5% đối với nữ. Trong đó, châu Á có tỷ lệ cao nhất (6,3%), tiếp sau là Bắc Mỹ (3,6%) và châu Âu (2,7%). Trẻ em và nhóm tuổi vị thành niên có tỷ lệ nghiện game cao nhất (6,6%).

Ở Việt Nam, hiện chưa có thống kê chính thức về số người nghiện game online. Tuy nhiên, thời gian gần đây, Viện Sức khỏe tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai) đã tiếp nhận nhiều bệnh nhân đến khám trong tình trạng rối loạn tâm thần, hoang tưởng liên quan tới internet và game online. Trong nhóm 10-24 tuổi có vấn đề về sức khỏe tâm thần, thì nghiện internet và game chiếm tới 43%.

Điển hình như trường hợp em P.M.Q (22 tuổi, ở Hà Nội), sinh viên của một trường đại học. Mỗi ngày, Q dành 10-12 tiếng để chơi game. Thậm chí, nam thanh niên này sẵn sàng bỏ bữa hoặc chỉ ăn mỳ tôm, nước tăng lực để dành thời gian chơi game. Thấy con trai quá ham mê trò chơi điện tử, người mẹ nhiều lần khuyên bảo và tắt máy tính khiến cậu cáu gắt, cãi cự, thậm chí có lúc đánh cả mẹ. Toàn bộ các sở thích cá nhân như bóng đá, bạn bè… đều được Q gạt qua một bên. Từ một học sinh có học lực khá giỏi, Q xuống dốc không phanh, chỉ còn học lực trung bình.

Hai ngày trước vào Viện Sức khỏe tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai), nam thanh niên 22 tuổi này luôn cảm thấy bồn chồn, cáu gắt, đêm ngủ kém, khoảng 2-3 tiếng/ đêm, ăn uống kém. Thạc sĩ - bác sĩ Nguyễn Thành Long, Viện Sức khỏe tâm thần cho biết, bệnh nhân mắc hội chứng nghiện game online, rối loạn cảm xúc hành vi, rối loạn giấc ngủ. Thời gian đầu nhập viện, bệnh nhân còn chưa chủ động trong giao tiếp, vận động. Tuy nhiên, sau một thời gian được điều trị bằng phương pháp hóa trị và tâm lý, tình trạng của bệnh nhân đã được cải thiện, ăn ngủ tốt hơn.

Từ trường hợp nêu trên, bác sĩ chuyên khoa II Bùi Nguyễn Hồng Bảo Ngọc, Phó Trưởng phòng Sử dụng chất và y học hành vi, Viện Sức khỏe tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, yếu tố thúc đẩy nghiện game có thể là vì gặp các xung đột tâm lý, nhất là ở tuổi thiếu niên. Ở độ tuổi này, do sự phát triển tâm sinh lý, trẻ muốn trở thành người lớn, muốn được tôn trọng nhưng ở một số gia đình, bố mẹ lại giáo dục con cái bằng roi vọt hay áp đặt. Điều đó khiến trẻ cảm thấy cô đơn, bất mãn, chán nản và tìm tới game như một cách thể hiện bản thân và cảm xúc. Ngoài ra, các trò chơi thường rất hấp dẫn, sinh động, người chơi được nhập vai, kể chuyện, dễ dàng chia sẻ cảm xúc cá nhân và tương tác. Điều đó tạo cảm giác thoải mái, vui vẻ, giúp người chơi quên đi những trải nghiệm khó chịu ngoài đời.

Tiến sĩ, bác sĩ Ngô Anh Vinh, Phó Trưởng khoa Sức khỏe vị thành niên (Bệnh viện Nhi trung ương) thông tin, khi nghiện game, trẻ không hứng thú với các hoạt động và học tập như trước kia vẫn thích. Điều đáng lo ngại là trẻ nghiện game có thể gặp nhiều hệ lụy về sức khỏe, thậm chí có thể mắc chứng trầm cảm, lo âu, tự ti, mất kiểm soát... Từng có những vụ trẻ đột tử do kiệt sức, hay suy nhược cơ thể vì chơi game kéo dài và liên tục. Đây là lý do Tổ chức Y tế thế giới (WHO) xếp nghiện game vào dạng rối loạn tâm lý, tương tự như bệnh lý trầm cảm hay tâm thần phân liệt.

“Não bị kích thích bởi những ám ảnh khi chơi game, nhất là các trò chơi bạo lực cũng khiến trẻ có thể bị rối loạn giấc ngủ. Điều này rất nguy hiểm với sức khỏe của trẻ do cơ thể suy nhược, thiếu tập trung, về lâu dài có thể dẫn đến suy giảm trí nhớ. Mặt khác, trẻ cũng có thể bị khô mắt, đỏ mắt, đau cổ tay, đau lưng... do ngồi lâu cùng tư thế và nhìn vào màn hình”, bác sĩ Ngô Anh Vinh lưu ý.

Nhận biết để can thiệp kịp thời

Theo các chuyên gia y tế, các bậc phụ huynh cần trao đổi với con, quy định thời gian nào được phép sử dụng máy tính, internet. Thời gian sử dụng không quá 2 tiếng/ngày nghỉ và 1 tiếng/ngày bình thường, không tính thời gian dùng vào việc học tập. Bác sĩ Bùi Nguyễn Hồng Bảo Ngọc cảnh báo, nếu trẻ dùng internet liên tục từ 4 tiếng/ngày trở lên thì cha mẹ phải nghĩ đến vấn đề bệnh lý, nhất là khi con giảm các hoạt động khác như: Ít tương tác xã hội, ít hoặc không thể dục thể thao, sụt giảm kết quả học tập...

Để phát hiện người nghiện game online, bác sĩ Bùi Nguyễn Hồng Bảo Ngọc cho biết thêm, cha mẹ nên quan sát hành vi của con. Khi tham gia các hoạt động khác, người nghiện thường có sự thôi thúc hoặc thèm muốn được chơi game. Thậm chí, họ cảm thấy khó chịu, cáu gắt hoặc gây hấn bằng lời nói, hành vi khi bị chấm dứt hoặc giảm chơi game. Họ chán ăn, chán học, lười tương tác với các thú vui xung quanh. Do đó, khi trẻ nhỏ hoặc người trưởng thành có những dấu hiệu trên, theo khuyến cáo của các bác sĩ sức khỏe tâm thần, cần được khám chuyên khoa và điều trị sớm.

Người nghiện game thường có những biến đổi tâm lý phức tạp. Vì vậy, nếu không được điều trị kịp thời sẽ dẫn đến những hậu quả khôn lường như bị hoang tưởng, tâm thần... Bệnh nghiện game online có thể điều trị bằng thuốc, kết hợp các liệu pháp tâm lý, trị liệu... Tuy nhiên, bệnh có nguy cơ tái phát nên cần có sự kết hợp giữa bác sĩ, người trị liệu và gia đình để kiểm soát. Thêm vào đó, cha mẹ nên tăng cường cho con tham gia các hoạt động ngoài trời, tăng cường tương tác, trò chuyện, không để con trốn tránh trong thế giới game một mình.